Ernad Osmiq
Karriget e rrënuara të shtëpisë së bashkësisë lokale nuk janë rrënuar nga diskutimet. Kryetari i bashkësisë lokale, një burrë zeshkan në të gjashtëdhjetat, fshinte me fundin e këmishës së tij katrore djersët nga balli.
– Prej këtyre feferonave – tha, duke treguar me gisht drejt pjatës para vetes. – Nuk mundem për shkak të lukthit…
Zëri i tij ishte i rëndë, thuajse po të merr me vete drejt një thellësie të errët nëse e dëgjon gjatë.
Në karriget rreth tavolinës së tij, ca burra të rëndomtë (t’i përshkruaj, do të ishte fyerje për imagjinatën). Rreth kokave, tymi i duhanit. Njëfarë muzike topalle nga altoparlanti komunal.
– Ai i Pekiqit kishte hequr dorë nga lundrimi – tha dikush.
Kryetari mrrolet.
– Po? – tha dhe në gojë e fut një feferon të tërë. – Pse?
– Nuk e çuan në gara. U hidhërua Pekiqi. I tha të mos shkonte më.
– Kush është atje? Në atë klub?
– Radisha, ai vëllai i Bojan Radisavleviqit.
– Inspektorit?
– Po, ma merr mendja…
– E kë e kanë çuar në gara?
– Eh, atë nuk e di.
Kryetari nga xhepi nxori celularin dhe me gishtin e vogël (sepse ai ishte më pak i yndyrshëm) nis të kërkojë diçka. Pastaj e mbështet telefonin për vesh, e shikon bashkëbiseduesin dhe ia bën me sy.
– Rado – i kumbon në fund zëri – qysh të kam?… a e di kush jam?… mirë, qe. Zot, ku ka më mirë… dëgjo, s’po e zgjas… jam në njëfarë takimi këtu dhe po flasim për njëfarë gare që ti i çon të rinjtë… qysh është puna me Pekiqin?… mirë… e qartë…. vetëm dy… e qartë… e kuptova… e po…. e di, e di… kështu qenka puna… të kuptoj… ashtu është… mos u mërzit, prandaj po të thërras të shoh… babai i paska thënë të mos vijë më… s’ke ç’t’i bësh… kam dëgjuar se është i mirë… s’ke ç’t’i bësh kur e ka babain budallë… jo, jo… i ka ai ato të vetat… lëviz ai shumë… mos u mërzit… po… hiç mos u mërzit… gjithçka qenka e kryer… e qartë…. tungjatjeta… po, po… hajde… – mbaron kryetari, ndërpret lidhjen dhe e flak telefonin. – Ta qifsha nënën çetnike!
– Çka po thotë? – pyeti dikush.
– Vendet janë mbushur. Nuk ka mundur ta fusë.
– A i kanë futur të vetët? – pyeti tjetri.
– E ka futur djalin e Goranit, ai që punon në gjykatë – pohoi me kokë – Besoj… është djalë i mirë. Kam dëgjuar se është i vyeshëm, po… deri kur më?
– Krejt i kanë zënë – u dëgjua një zë.
– Krejt! – konfirmoi Kryetari dhe mori gotën nga tavolina. – Ç’t’i bësh…
– Pisat.
– Bash.
– Po m’vjen keq për Pekiqin.
– S’i ka faj kush.
– Jo për babën, po për djalin.
– Poh.
– Kush është tjetri?
Shukaten.
– Çka tjetri?
– Tha ai yti që kanë qenë dy vende… – burri me dorë tregonte drejt celularit të Kryetarit.
– Pikësëpari, ai nuk është hiç imi. Ta kesh të qartë!
– Mirë, mirë, kushdo që është – tundi burri dorën. – Ta përmendi vendin tjetër në ato gara. Kë tjetër e kanë futur?
– Thashë. Djalin e Goranit.
– Atë e di. Tjetër?
– Emirin e Beshiqit.
Prapë heshtje. Kësaj radhe më e rëndë. Të gjithë e kishin të qartë se me përmendjen e Beshiqit muhabeti merrte fund. Kryetari i kryetarit të tyre megjithatë ishte kafshatë e madhe.
Meha, i cili gjithë kohën rrinte diku në qoshk pranë banakut të improvizuar dhe tymoste duhanin e tij kaçak, kapi zemrën me gishtin e madh. Më saktë, pjesën e kraharorit në të cilin gjithmonë i ndiente fjalët të cilat ngurronte t’ua thoshte të tjerëve. Nuk ishte i sigurt se a është bash në zemër. A pak më lart. A pak më poshtë.
– Beshiqi e paska futur të vetin, e kush ia fut Pekiqit? – tha në fund Meha.
Të tjerët i kthyen sytë nga ai thuajse u ka dhënë urdhër ndonjë zë tingulli i të cilit po udhëton në hapësirë, tashmë me ndihmën e ndonjë peri të padukshëm me të cilin të gjithë janë të lidhur mes vete.
– Ku e ke fjalën, o aga Mehë? – ulëriti Kryetari.
– Ata të vetët i kanë futur jashtë rendit, e ne të tanët as që po i këqyrim – vazhdoi Meha.
– Askush askënd nuk e ka futur jashtë rendit – e korrigjoi Kryetari. – Emiri i Beshiqit, me sa e di unë, është më i mirë se Pekiqi i vogël.
– Qysh e di? – e pyet Meha.
– E di sepse e di – përfundon Kryetari.
– Unë e di – vazhdon Meha papritmas – se Pekiqi më ka thënë që djali i Peshiqit herë vjen herë nuk vjen në stërvitje, e kur vjen, vjen mahmur.
– Eh, aga Mehë – qesh Kryetari me hidhërim – këto që ti po i ditke thuaja Kryetarin kur ta takosh. Edhe unë ia përcjell, hiç mos u mërzit.
– Lirisht – tha Meha. – Përcillja krejt. Thuaji edhe se ke heshtur për tanët, e nuk ke heshtur për të tyret.
– Ti, aga Mehë, me gjasë i paske do probleme të pazgjidhura me veten?
– Unë jo. Mos i ke ti? – u përpoq aga Mehë të buzëqeshë me vendosmëri, por e tradhtoi zëri e trupi iu drodh sikur t’i ketë depërtuar njëfarë acari brenda. Kryetari e vëren këtë.
– Besoj, aga Mehë, se na i the ato që kishe për t’i thënë. Apo ke diçka tjetër?
Zëri i Mehës u hollua.
– Kam – tha ai në atë gjendje pa pikë graviteti. – Aq shumë i do këta tanët dhe i urren të tyret, e kur të jepet rasti t’i shtysh më të mirët tanë, ti i shtyn mesatarët tanë.
Kryetari u drejtua tërësisht në karrige dhe me koncentrim provon të përtypë sa më shpejt atë që e kishte në gojë.
– Shiko, aga Mehë, qysh të thashë parëz: nëse ke ndonjë problem se si dhe çka zbatohet dhe çfarë vendimesh merren në parti…
– Lëvizje– e korrigjon njëri nga burrat afër tij.
– Lëvizje – korrigjon veten Kryetari dhe ia bën me kokë në shenjë mirënjohjeje këtij që e ka korrigjuar – ti shko e bisedo me Beshiqin dhe tregoji krejt fill e për pe.
Dyshimi dhe shukatja si jorgan i trashë puplash mbuluan tërë sallën.
– Të gjithë ju jeni qyqarë – u drejtohet tashti Meha burrave të tjerë në sallë.
– Hajde, mbylle tash Mehë – ia ktheu njëri, ndërsa të tjerët nisën të murmurisin gjëra të ngjashme.
– U mbytët me ato rrëfime për ta e për ne, e sa herë ju jepet mundësia të tanët i qëlloi në gjunjë. Nuk dini të mendoni përtej hundëve. Të ishit bile nacionalistë të vërtetë, të sinqertë, makar do të kishit dëshirë që të tanët shembullorë të kenë sukses dhe do t’i shtynit më të mirët. Dhe që ky kombi juaj i dhjerë të ecë përpara.
Balli i Kryetarit u skuq sa nga feferonat, sa nga tërbimi.
– Tash dëgjomë mirë, aga Mehë! – e kërcënon Kryetari me gisht dhe ngrihet në këmbë. – Ti dhe Pekiqi, që jua mori mendja se i keni krejt mendtë e botës, dorë për dore dhe në pidh të së ëmës!
Salla jehoi me këto fjalë të fundit dhe tingulli i tyre qëndroi gjatë në ajër.
Të gjithë në ato çaste ishin të gatshëm që me kryetarin e tyre të kërcenin në sulm verbal kundër Mehës, por ajo çka mbeti pas sharjes ishte heshtja jo fort e këndshme.
Meho ishte i hutuar. Për më tepër, e priste sharjen. I priste krejt ato që i dëgjoi, por as që i shkonte mendja se ç’do të dilte nga goja e Kryetarit.
Burrat rreth tij nisën të pëshpërisnin e të murmurisnin. Njëri me shumë siklet e kapi për supesh:
– Kryetar, a je mirë?
– Sigurisht që jam mirë. A je ti mirë?! – ia kthen Kryetari. – Pse po më shikoni ashtu. Çka u bë?!
Një burrë i ofron Kryetarit një gotë me ujë.
– Ulu pak, avash…
– Nuk dua të ulem! – refuzon Kryetari të marrë gotën dhe pastaj i vëren shikimet plot brengë e pikëllim teksa i përplasen në fytyrë. – Ç’keni që po më shikoni. S’e kam mirë, apo?! Mua po më shikoni, e këtë hajvan po e mbroni? Apo jo?
Burrat po e shikojnë njëri-tjetrin. Meha ka ardhur në vete.
– Qetësohu, Kryetar – tha Meha dhe ngadalë, thuajse po i afrohej ndonjë bishe të lënduar, shkon përgjatë sallës deri te tavolina. Kryetari ende qëndron në këmbë. Merr frymë thellë. I skuqur dhe trupmadh.
– Mos më thuaj ti mua të qetësohem – ia beh Kryetari dhe zgjat dorën përtej tavolinës drejt Mehës. Ky nuk tërhiqet, por e lejon Kryetarin ta kapë për këmishe.
Me ta kapur, burrat e tjerë e kapën për supesh, e tërhoqën mbrapa në karrige dhe e liruan Mehën.
Gati pa frymë, Kryetari rrinte në karrigen e tij. Mushkëritë e tij të ngopura mezi punonin: ngriteshin dhe uleshin thuajse donin ta kapnin ritmin e zemrës.
– Çka po ndodh? – pyeti i frikësuar.
– Nuk e di – tha Meha dhe me pëllëmbë filloi t’u bënte të gjithëve shenjë që të qetësohen. – Pi ujë. Ngadalë.
Kësaj radhe Kryetari e dëgjoi dhe piu një gllënjkë. Me pecetë, e cila ende është e ndrydhur në dorën e tiij, fshin fytyrën.
– A je më mirë? – pyet Meha.
– Kujt ia plas a është më mirë? – pret një zë, ndërsa të tjerët i bashkëngjiten me vikama të paqarta miratimi, sikur qentë që nisin të cijatin me zërin e ezanit.
– Lëshomëni – bërtiti Kryetari kur përsëri e kapën duart, por kësaj radhe jo për ta qetësuar, por për ta ngritur nga karrigia ku po rrinte. – Lëshomëni, bre, nënën…
Fjalën e fundit e ndërpreu goditja në kokë. Pastaj një tjetër. Kryetari ra në dysheme, e burrat, sikur hutat rreth kafshës së sapongordhur, iu hodhën përmbi, duke e goditur me duar e me këmbë secili që i vinte radha.
Meha i shtangur rrinte anash. Për një çast i shkoi mendja të futej mes turmës dhe Kryetarit: të hidhej mbi ta dhe me trupin e vet ta mbronte të tijin, por frika në fund e mposhti dhe këmbët, thuajse ai nuk po i zotëronte më por diçka më e fortë, nisën të ecnin vetvetiu drejt derës së hyrjes.
Dhe ndërsa kalonte kështu i pavërejtur deri te dalja, arriti vetëm me bishtin e syrit të shihte trupin gullumuq të Kryetarit, i cili me kokën e strukur thellë në kraharor përpiqej, sikur i porsalinduri, të mbahej me vaj në jetë.
Nja dyqind hapa nga shtëpia e bashkësisë lokale, kur Meha u largua duke u kthyer sa e sa me paranojë drejt saj, i mbyt zhurma dhe shamata. U fut në rrugën e ndriçuar të katundit dhe u shkri me terrin i cili kurrë nuk e tradhtoi kur duhej kërkuar strehë prej atyre që e shtynin t’i quante të tijtë.
Përkthim: Qerim Ondozi
Ernad Osmiq
Ernad Osmiq ka lindur më 30 shtator 1989 në Bërçko. Nga viti 1992 deri në vitin 1999 ka jetuar në Hamburg. Pasi u kthye në Bosnje e Hercegovinë, mbaroi shkollën e mesme në Bërçko, dhe në vitin 2012 studimet e Gjuhës dhe Letërisisë Boshnjake në Fakultetin Filozofik në Tuzla. Në vitin 2014 bëhet magjistër i kësaj fushe. Ka botuar dy libra me poezi: "Inat jezika" (2016) dhe "Bosanski robot" (2018). Punon si mësues i gjuhës dhe letërsisë boshnjake në Bërçko.
ažurirano: 07/03/23
