Сузана Ѓорѓиевска
Волкот ги крена очите пругоре. Во нив уште живееше трепетот на неколкуте ѕвезди овдеонде расфрлани по сводот, кога со песјаците се нафрли на шепата фатена во примка. Бликна крв по снегот по кој лазеше здивот на декемвриската квечерина и расплете тенки нитки пареа над белата долама таму кај што црвеното го ништеше белото, топлото – студеното. Тие, уште стаписани од крволочниот поглед кој небаре кама утроби им чепна, стоеја закопани во снегот побледи од месечината и го гледаа како ослободен и крвјосан се губи меѓу стеблата, како стража истопорени пред нив. Занемени, како еден ги спуштија пушките и како еден го фрлија по опашката која потскокнуваше како бајрак среде битка, откинатото од тупотот на дамарите: „Што ти значи живот!“
**
Ги крена очите пругоре и не, не бараше муви и комарци, не бараше ветрец меѓу гредите, ниту од каде доаѓаат тие тешки миризби, бараше само зрак сончева светлина колку да сети дека небото него го гледа, ако тој небо не гледа. Неколку дена беа затворени во училиштето, во старата фискултурна сала, а тој од првиот ден мислеше на волкот, на прегризаната шепа, на шурката што бликна по снегот и на мене како го голтам неговото име. Го голтам и се задавувам. Од низата имиња што тие денови ги плеткав низ уста, се сопнав само на неговото. „Омер Омерагиќ!“ – реков нечујно гледајќи в земи за да не ги видам жолтите очи на волкот, во јамите под неговите згргурени веѓи.
Го крена лицето кон небото, и не, не виде птици и облаци, не виде ветер во крошните, ниту од каде доаѓаат тие тешки миризби, виде само нишка сончева светлина низ црната повеска и под мустаќ, само за око мое видлива, растегна бела насмевка. Со рацете врзани зад грб со жица што каса кожа и поткожа рани отвора, се насмевна, оти така врзан и обезвиделен можеше само со голема мака разресената повеска да ја закаса.
Врзан и обезвиделен, прв во редот од десетте за стрелање наместен, без збор ми го врти грбот. Врзан и нем ми го врти грбот, а срцето му вреска:
„Ако си ми брат, како што многупати велеше, тргни ми ја повескава и гледај ме право в очи. Во нив мајка ми уште ú ги брише солзите на мајка ти на перонот на железничката станица крај локомотивата што бревта, а во еден од вагоните – јас и ти, војници во ЈНА. Тргни ми ја повескава и гледај ме право в очи! Не плаши се ако татко ми го видиш во нив, тој од првиот истрел ги чува шумите Алахови и не знае дека не копате јама само за еден труп. Тргни ми ја повескава и гледај ме право в очи! Во нив уште тажи твојата сестра по мојот првороден син откинат од нејзините раце и фрлен в река од рака песјачка. Тој беше наш! И мој, и твој.“
Клапна аждерот во моите раце, молчи тој, а јас уште слушам:
„Тој беше наш, наш како сè друго. Името на татко ти беше и негово име! Име што застанува в грклан и дави исто како моето… Знам, трепери аждерот во твоите раце, срцето в гради не ти го збира. Тргни ми ја повескава и гледај ме право в очи! Ајде! Јас и ти, како некогаш лице в лице, да ја речеме: „Не клепечи нанулама“, па нека пее железото меѓу нас.“
Вреска срцето, а мене, на Сретен Светиславов, Господ ми е сведок дека сè бело црно ми се гледа од што сакам да си кажеме што одамна не сме си кажале овде, на оваа ливада, на која срцето од гради ми избега. Бега срцето, прескокнува труп по труп бележано со крвта од сите обезвиделени, потскокнува како тешката опашка на волкот и се губи отаде војничките цокули, отаде војничките капи и еполетите, запирајќи пред рој бели пеперуги.
Војниците пцујат. На пушките се начичкаа белите пеперуги. Војниците пцујат. Се дробат до прашинка меѓу стегнатите вилици белите крилца, џвркаат слочкани гасеници, се фрла куршум и камен по семка самовилска… Не ги гледам пеперугите. Ги гледам само жолтите очи на волкот, а во нив душите наши. Долго време тој беше наш волк, наш мост преку Дрина, песна носена лесно, како срмен конец од лесен повев, по нашиот сокак, по калдрмата на сите сокаци.
Пцујат сите војници. Се дробат до прашинка меѓу стегнатите вилици коските на сите мртви, се скиснува до последната голтка мајчиното млеко, се фрла куршум и нож, срп и чекан по семка прадедова… Не ги гледам војниците. И тој војниците не ги гледа. Ги гледа жолтите очи на волкот и мене во нив како ја фрлам пушката во нагмечената леплива трева и застанувам во редот до него. „Брате, те нема во списокот!“ – ми вели и пред да закркори, како еден го фрламе меѓу развревените вжештени грла пожешкото од сите куршуми: „Што ти бил животот!“
**
„Ме нема во списокот!“, му враќам по многу, ни на душман непосакувани ноќи. Повторно е јули, отворени се сите цветови, а јас? Јас дојдов да си кажеме што одамна не сме си кажале овде, на оваа ливада, на која пред многу денови на лепливата трева, како една се залепија, еднакво црвени и еднакво живодарни, крвта Исусова и крвта Алахова. Ме нема во списокот, а јас дојдов да си кажеме, брате, јас тебе, ти мене, и да ја речеме, како некогаш кога вино беше црвеното врз нас: „Не клепечи нанулама“, додека брмчи јули како секогаш.
Ги кренав очите пругоре и не, не видов птици и облаци, не видов ветер во крошните, ниту од каде доаѓаат тие замелушни миризби, видов кадела божествена светлина во неговата рака подадена, а зошто се расплакав, тоа е друга приказна.
Сузана Ѓорѓиевска
Сузана Ѓорѓиевска (Прилеп, 1961) е авторка на стихозбирките „Сенки“ (1997) и „Срна“ (2005), на романот за деца „Сонувачот, купувачот и уште нешто“ (2008) како и на монодрамата „Мегдан“ (2003). Oсновно и средно образование завршила во родниот град, каде денес, со недоодени патеки на новинарство, работи како медицинска сестра. Сузана Ѓорѓиевска е добитничка на поголем број награди меѓу кои: Прва награда за расказ на Здружението на просветни работници-литературни творци на Р Македонија („Под старата јаболкница“, 2008), Прва награда за есеј на списанието „Корени“, Куманово („Мегдан“, 2008), наградата „Живко Чинго“ за расказот „Влегување во песната“ (2011), наградата „Живко Чинго“ за расказот „Богу верен, в брани силен“(2012) и други. Контакт: suzanadostum@gmail.com
ažurirano: 01/02/20
